KAROTIS ENDARTEREKTOMIYA VA STENTINGNING INSULT PROFILAKTIKASIDAGI O‘RNINI SOLISHTIRMA TAHLILI
Keywords:
Karotis endarterektomiya, karotis stenting, insult profilaktikasi, ateroskleroz, serebrovaskulyar kasalliklar, CREST, ICSS, invaziv muolajalar, qon aylanishini tiklash, asoratlar.Abstract
Maqolada karotis arteriyalarining aterosklerotik torayishi bilan bog‘liq insult xavfini kamaytirishda ikki asosiy muolaja — karotis endarterektomiya (KEA) va karotis stenting (CAS) usullarining klinik samaradorligi, xavfsizligi va uzoq muddatli natijalari solishtirilgan. Turli yirik klinik tadqiqotlar, jumladan CREST va ICSS asosida KEA va CAS usullarining bemor tanlash mezonlari, operatsiyadan keyingi asoratlar, insult qaytarilishining oldini olishdagi roli hamda bemorlarning yosh, umumiy holati va anatomik xususiyatlariga qarab bu usullarning afzallik va cheklovlari tahlil qilingan. Maqolada har ikki usulning o‘rni individual klinik yondashuvga asoslanishi lozimligi ko‘rsatib o‘tiladi.
References
1. North American Symptomatic Carotid Endarterectomy Trial Collaborators (NASCET). "Beneficial effect of carotid endarterectomy in symptomatic patients with high-grade carotid stenosis." New England Journal of Medicine, 1991; 325(7): 445–453.
2. European Carotid Surgery Trialists' Collaborative Group (ECST). "MRC European Carotid Surgery Trial: interim results for symptomatic patients with severe (70–99%) or with mild (0–29%) carotid stenosis." Lancet, 1991; 337(8752): 1235–1243.
3. Brott TG, et al. "Stenting versus endarterectomy for treatment of carotid-artery stenosis." New England Journal of Medicine, 2010; 363(1): 11–23. [CREST Trial]
4. International Carotid Stenting Study (ICSS) investigators. "Stenting versus endarterectomy for symptomatic carotid stenosis: an interim analysis of a randomised controlled trial." Lancet, 2010; 375(9719): 985–997.
5. Halliday A, et al. "Asymptomatic Carotid Surgery Trial (ACST): randomized trial of carotid endarterectomy for asymptomatic carotid stenosis." Lancet, 2004; 363(9420): 1491–1502.
6. Bonati LH, et al. "Long-term outcomes after stenting versus endarterectomy for treatment of symptomatic carotid stenosis: the CREST and ICSS follow-up studies." Stroke, 2015; 46(3): 802–809.
7. Ziyodov A., Rahmatov S., et al. "Karotis arteriyalarining endovaskulyar muolajalari: Respublika tajribasi va natijalar." O‘zbekiston Tibbiyot Jurnali, 2022; 3(45): 28–33.
8. O‘zbekiston Sog‘liqni Saqlash Vazirligi. “Insult profilaktikasida neyroxirurgik yondashuvlar: uslubiy tavsiyalar”, Toshkent, 2021.